In dit BLAStblog pleiten ruimtelijk vormgever Gerard van den Berg, kunsthistoricus Rebecca Nelemans en Jos Wilbrink, adviseur kunst in openbare ruimte, ervoor om het lichtwerk OPENERLIEVERMOOIER van kunstenaar Sef Peeters uit 2002 alsnog te realiseren. ‘Het ontwerp spreekt nog steeds tot de verbeelding, nu misschien wel meer dan ooit.’
Toen Sef Peeters (Venlo 1947, woont en werkt sinds 1973 in Breda) in 2002 van de gemeente Breda de opdracht kreeg om een beeld te ontwerpen voor de entree van de stad – voor de panden langs de Claudius Prinsenlaan met de Grote Kerk van Breda in het midden – lag het voor de hand om met woorden te werken. Al vanaf eind jaren tachtig onderzoekt hij woorden als IK, JOUW, HUIS, ANGST en ECHT. Wat gebeurt er met de intrinsieke waarde van het woord als het van kleur verandert? Wat als de vorm waarin het woord gegoten wordt, verandert van zakelijk en neutraal tot speels draaiend in de wind of fragiel uitgesneden uit papier? De kunstenaar zet ons daarmee aan het denken over betekenis van woord en beeld, alsof we het woord voor het eerst – of toch in ieder geval volledig opnieuw – ontdekken.
MOOI was een woord waar hij al lang beeldend over nadacht: de letters ruw geboetseerd en gegoten in brons haast slordig op elkaar gestapeld of juist ijl in dun metaal uitgevoerd en als potentieel gereedschap aan een knaapje aan de muur gehangen. MOOI is een woord dat door veelvuldig gebruik in de kunst- en reclamewereld haast zijn betekenis verloor. Peeters probeerde het opnieuw te laden. En na MOOI kwam als vanzelf MOOIER. En dat leek Peeters een gepaste term om mensen mee te geven die de stad binnengaan, als een soort van
mentale oproep. Daarbij zocht hij andere woorden die eveneens positief inspirerend ‘klinken’: LIEVER en OPENER. Hij speelde ermee in een herzien stadswapen voor Breda: de imponerende leeuwen die het wapenschild flankeerden werden vervangen door de woorden OPENER en MOOIER. In plaats van de gesloten vestingstad – die hij liet vervallen – plaatste
hij de tekst LIEVER boven de engel die van oudsher over de stad waakt. Met die woorden ontwierp hij een lichtinstallatie voor de entree van de binnenstad: in losse,
speels oplichtende letters op de daken van de panden die de Grote Kerk flankeren als je de stad inrijdt: MOOIER in warm rood, OPENER in helder wit en LIEVER in zonnig geel. Praktische bezwaren en nieuwe ontwikkelingen in het gebied rondom de Claudius Prinsenlaan vormden een kink in de kabel van de plannen van gemeente Breda met dit beeld van Sef Peeters. Nooit was de kwaliteit van het plan echter reden om het niet te realiseren.
Zoveel jaren na de eerste schetsen spreekt het ontwerp nog steeds tot de verbeelding, nu misschien wel meer dan ooit. Juist in deze roerige tijd, met zijn gepolariseerde tijdsgeest, lijkt het ons goed om zowel bezoekers, bewoners en nieuwkomers van de stad regelmatig te laten nadenken over de openheid, schoonheid en sympathie van de stad, de gemeenschap, elkaar en zichzelf.
Realisering van OPENERLIEVERMOOIER past in de reeks van taal-georiënteerde werken die de stad al telt. En kan vanwege zijn inhoud/oproep/opdracht/het appèl zelfs een landelijke
betekenis krijgen.