Soms lijd ik aan Het Goede Doel-syndroom. Niet dat ik dan al mijn geld wil weggeven. Ik bedoel Het Goede Doel van: ‘Waar kan ik heen, ik kan niet naar Duitsland’.* Niet dat ik hier weg wil, toch kijk ik af en toe om me heen. Is Amsterdam niet cultureler? Is Rotterdam niet hipper? Heeft Tilburg niet meer lef? Op mijn lijstje staan nog begrippen als groener, ruimer, veiliger, bruisender. Al die criteria zijn voor mij belangrijk. Breda scoort op die terreinen bovengemiddeld goed. Op sommige, zoals gezelligheid, staat het zelfs bovenaan. Breda is een prima stad.
Maar…
Nee, geen maar.
Breda heeft een plus nodig. Er liggen kansen om de stad nog mooier te maken, nog interessanter, nog vitaler.
Wat Breda een beetje tegenhoudt is een andere aandoening waar we bijna collectief aan lijken te lijden: het Van Waardenberg-complex. Op internet circuleert een filmpje waarin acteur en cabaretier Martin van Waardenberg (De Marathon) met nauwelijks ingehouden tegenzin zijn Rotterdam laat zien. De hoogtepunten worden met opzet van hun minst aantrekkelijke kant getoond. De boodschap: blijf maar weg, het is hier druk zat. In Rotterdam zitten ze niet te wachten op Amsterdamse toestanden.
Het Van Waardenberg-complex van de Bredanaars heeft niet zozeer betrekking op angst voor massatoerisme, hoewel de cortenstalen welkomstletters ‘Ik ga via Breda’ anders doen vermoeden. Het komt eerder voort uit de opvatting dat het allemaal wel prima is zoals het is. En ook: je weet wat je hebt, niet wat je krijgt. De angst voor vernieuwing leidt soms tot halfslachtige aanpassingen in de stad: ‘We bouwen maar niet te hoog, want dat hebben we nog nooit gedaan’. Of: ‘We bouwen maar in jaren 30-stijl, want niemand zit te wachten op een futuristisch huis.’
Toch zijn er mensen die de kansen voor Breda wél zien, bijvoorbeeld voor het CSM-terrein en de Noordelijke Rondweg. Zij staan te trappelen om aan de slag te gaan.
Geef hen het voordeel van de twijfel. Wees kritisch, maar zeg niet meteen ‘dat kan hier niet’ of ‘daar zitten we niet op te wachten’. Stedelijke vernieuwing houd je niet tegen. Als je dat probeert, krijg je de middelmaat. Niet goed, niet slecht. Plus en min is niks. Maak je gebruik van talent, van visie, van lef, dan krijg je 1 + 1 = … Precies. Dát is die Plus van Breda.
Gert-Jan van den Bemd is schrijver, beeldend kunstenaar en wetenschapsjournalist.
*Uit het nummer België van de band Het Goede Doel