‘Alles gaat wel goed hier.’
Op woensdagavond 25 oktober organiseerde BLASt een goed bezocht BLAStcafé met Francine Houben, creative director en founding partner van het gerenommeerde bureau Mecanoo, en haar collega Armand Paardekooper Overman (associate partner). De publiciteit had zijn werk goed gedaan; er kwamen ruim 120 belangstellenden naar podium Bloos. De avond werd gemodereerd door Teun van den Ende, bekend van zijn werk rondom stads- en landschapstransformaties.
Onderwerp van de avond waren de uitdagingen en kansen waar Breda met haar ambitieuze groeiplannen tot 2040 voor staat. Na een inleiding van Ton van Beek (BLASt) – ‘We hebben onze sprekers een opdracht meegegeven: hoe kan Breda zijn ambities waarmaken?’ – hielden Houben en Paardekooper Overman samen een inspirerende lezing, waarbij ze eerst meer vertelden over het werk van hun bureau. De afgelopen decennia (op 8 december verschijnt een boek over 40 jaar Mecanoo) heeft Houben wereldwijd succesvolle projecten geleid, gedreven door een duurzame visie op de samenleving. Mecanoo combineert architectuur, stedenbouw, landschapsarchitectuur en interieurontwerp om tot innovatieve ontwerpoplossingen te komen. Voor Houben is de essentie daarbij steeds people, place, purpose, poetry. Houben: ‘Ons team denkt integraal. Dat is belangrijk om tot probleemoplossing te komen.’
Mix
‘Alles gaat wel goed hier,’ kregen Houben en Paardekooper Overman tijdens voorbereidende gesprekken met Bredanaars steeds te horen. Breda werd genoemd als groene stad, historische stad, gezellig, en als een echte autostad. Aan de hand van onder meer voorbeelden uit Dordrecht en Rotterdam gingen ze in op diverse thema’s die de komende jaren ook in Breda spelen; de stad gaat een grote schaalsprong maken. Dat vraagt volgens Houben om een andere manier van werken, onder meer om de tweedeling in de stad (zoals dat bijvoorbeeld speelt in Rotterdam-Zuid, maar ook in Breda-Noord) tegen te gaan. Met het plan van Mecanoo voor Dordrecht illustreerden ze niet alleen de noodzaak maar ook de kansen die verdichting, het autoluw maken van de stad en het ontwikkelen van nieuwe woningtypologieën bieden. Daarbij benadrukte Houben, onder meer aan de hand van de Tilburgse LocHal, het belang van een mix van gebruiksfuncties. ‘De vraag is hoe je een programma aan elkaar koppelt. In de LocHal klopt dat. Daarmee geef je een gebied energie.’
Paardekooper Overman: ‘Je moet durven zien wat er allemaal kan als het gaat om vergroening bijvoorbeeld, maar ook als het gaat om de financiële en maatschappelijke opgave. In Dordrecht hebben we gekeken én gerekend wat de ingrepen die we hebben voorgesteld allemaal opleveren. Daar blijkt dat de stad de investeringen, die groot zijn, op de langere termijn driedubbel terugverdient. Op die manier kan je ook naar een opgave kijken.’
Na de lezing ging Van den Ende met ze in gesprek. Houben ging onder meer in op het belang voor de stad om talent te ontwikkelen én vast te houden. ‘Je moet eerst kijken wat er al is. Er is grote behoefte van diverse vormen van onderwijs om te netwerken. De gebouwen moeten dat accommoderen, het is belangrijk om te kijken wat voor een plek aantrekkelijk is voor studenten, en je zou bedrijven ook onderdeel van een campus kunnen maken; die zijn nu vaak moeilijk bereikbaar zonder auto. Koppelen is erg belangrijk.’
Over de ontwikkeling van CrossMark in Breda zei Paardekooper Overman: ‘De geschiedenis van een gebied geeft vaak het antwoord al; gebruik het proces om de identiteit te vinden.’ Hij benadrukte het belang van het lange termijndenken over de stad, van een constante die over de politieke termijnen heen gaat.
Vragen
Op een vraag uit het publiek antwoordde Houben: ‘Betaalbare woningbouw is de opgave. En het is ook van belang om te denken in typologieën, andere vormen van woningbouw waarbij bijvoorbeeld collectiviteit een rol speelt; steeds meer mensen wonen alleen en eenzaamheid is wereldwijd een probleem. Wij maken communities.’
Ook kwamen er diverse vragen over hoe Mecanoo de rol van de gemeente ziet. Houben: ‘Je hebt samenwerking nodig en wil, passie, inzet.’ ‘En continuïteit,’ vulde Paardekooper Overman aan. ‘Het gaat over veel stakeholders. Het is mooi om die bij elkaar te brengen.’
De avond werd afgesloten met een borrel.
Impressie: Spoorzone Dordrecht © 2023 Mecanoo