TERUGBLIK: Dag van de Architectuur – Ontmoeten in de stad

Op zaterdag 14 juni, tijdens de landelijke Dag van de Architectuur, organiseerde stichting BLASt haar jaarlijkse fietstocht door Breda. Het landelijke thema was dit jaar ‘In transitie’. Nederland verandert. De grote opgaven van deze tijd – rond klimaat, energie, mobiliteit, economie, landbouw, water en sociale rechtvaardigheid – vragen om een fundamenteel andere manier van omgaan met de ruimte.

In Breda legden we binnen dit brede thema de nadruk op de sociale transitie. De samenleving is in beweging: van een top-down benadering naar een meer horizontale, decentrale structuur. Lokale gemeenschappen, coöperaties en bewonersinitiatieven spelen een steeds grotere rol.

Een fietstocht, met als onderwerp: Ontmoeten in de stad. Een uitnodiging om samen te ontdekken hoe sociale en ruimtelijke transities elkaar versterken. We bezochten plekken in de stad waar deze maatschappelijke kanteling voelbaar is. Waar komen mensen samen? Hoe ontstaat betrokkenheid bij de leefomgeving? En welke rol speelt de fysieke ruimte daarin?

Foto: Sam Fotografie © 2025

In de ochtend ging de fietstocht langs Bieb Hoge Vught, een nieuwe huiskamer voor de wijk. Projectmanager Ellen van ‘t Geloof en Bianca de Bie, van bibliotheek Nieuwe Veste vertelden over de aanloop naar dit project en hoe de bewoners van de Hoge Vught al voor de opening klaarstonden om hun gezamenlijke huiskamer/studieplek/leeshoek èn kopieerapparaat in gebruik te nemen. Vervolgens bezochten we De Kragt dé ontmoetingsplaats voor (top)sporters, sportprofessionals, docenten, jonge talenten en wijkbewoners. Daar kregen we een uitgebreide en enthousiaste rondleiding van Patrick de Klerk, accountmanager sport en talentontwikkeling gemeente Breda. Naast een ontmoetingsplaats voor de wijk heeft de Kragt zelfs regionale aantrekkingskracht. Daarna gingen we naar het Willem-Alexanderpark dat van een verhard parkeerplein is getransformeerd naar een groen park, een bijzondere plek in de wijk, waar je ook kan parkeren. Aan het begin van het proces is er een werkgroep opgestaan vanuit bewoners uit Teteringen om het Willem Alexanderplein te verfraaien. Daar heeft ontwerpbureau Urban Synergy samen met gemeente Breda en de werkgroep het totale ontwerp- en participatieproces doorlopen.

Foto: Roel Wildervanck © 2025

De lunch vond plaats bij ONS Restaurant, onderdeel van ONS Label Breda, deze locatie sloot eveneens aan bij het thema van de fietstocht. Rabia Nouhi, die het restaurant runt, lichtte toe dat ONS Label een sociale coöperatie is die maatschappelijke impact maakt door mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt op te leiden en werkervaring te bieden binnen een van haar bedrijfsonderdelen en duurzaam te laten uitstromen naar betaald werk. Binnen de wijk vervult ONS Restaurant, met haar betaalbare wereldkeuken, een laagdrempelige sociale functie voor omwonenden en dan met name voor vrouwen uit diverse ethnische culturen.

Foto: Melissa Vermeule © 2025

In de middag ging de fietstocht langs Tuinen van Genta, waar alle woningen zijn verbonden met gezamenlijk groen. Bewoonster Linda IJsseldijcks vertelde over de aanleg, inrichting en het beheer van hun collectieve binnentuin. Daarna bezochten we het Maczek Memorial, een gebouw om te ontmoeten, gedenken en vertellen. Willem Krzeszewski van Stichting Maczek Memorial, gaf een toelichting over het ontstaan van het initiatief en hoe met behulp sponsoren het Memorial tot stand is gekomen. Sander van Sambeek van Oomen Architecten gaf een toelichting op de samenwerking en het ontwerp. Vervolgens gingen we naar De Rijp, in het gebouw is veel ruimte voor ontmoeting, een levendige community waar iedereen meedoet en meetelt. Desiree van Meer van Dat Architecten gaf een toelichting op het ontwerp en Wendy Timmermans van Wonen Breburg lichtte het concept toe. Of je nu jong of oud bent, alleen of met z’n tweeën, met of zonder hulpvraag. Alle bewoners kiezen er bewust voor om een goede buur te zijn. Samen een kop koffie drinken, een buurtactiviteit organiseren, een handje helpen bij het plakken van een fietsband of bij de administratie. Zo ontstaat een woonplek waar iedereen zich thuis voelt. Middels een brede binnengang, ramen die daarop uitkijken en een gezamenlijke huiskamer biedt de architectuur van het gebouw ruimte voor ontmoeting.

De dag, die 49 deelnemers trok, werd afgesloten met een borrel bij Breda Botanique.