Op woensdagavond 21 mei organiseerde BLASt in het fraaie 5TRACKS Offices – Platform C aan de Stationslaan een speciaal BLAStcafé met de bekende Belgische landschapsarchitect Steven Delva (DELVA Landscape Architecture & Urbanism). Onderwerp was ‘De blik van Steven Delva: Water als motor voor stedelijke kwaliteit’. Vanuit zijn bureaus in Antwerpen, Amsterdam en Oslo werkt Delva (architect van het Jaar 2021) aan de ontwikkeling van het Chasséveld en de Koepel. Eerder was hij in Breda betrokken bij de ontwikkeling van de Chassékazerne tot Breda Botanique, met de botanische kas in het hart van het plan. Delva: ‘Met Botanique wilden we een plek voor de stad maken. Dat is bij de ontwikkeling van de Koepel ook het doel, om een cadeau aan de stad te geven. Het Chasséveld doet nu pijn aan je ogen, het is een gapend gat. Daar zetten we in op wonen, water, groen en ontmoeten.’
In gesprek met moderator Léon van der Geest deelde Delva zijn inspirerende visie op de groenblauwe toekomst van Breda en liet hij zien hoe water in de openbare ruimte kan bijdragen aan een leefbare, toekomstbestendige stad.
Water in Breda
Water speelt een cruciale rol in de ruimtelijke identiteit van Breda. De stad is gebouwd rond de singels en de rivier de Mark, en met de ambitie om een Stad in een Park te zijn wordt de betekenis van water als structurerend en verbindend element alleen maar groter. Tegelijkertijd staat Breda voor grote uitdagingen: tot 2040 komen er zo’n 25.000 woningen bij, en ook de energietransitie, mobiliteitstransitie, duurzaamheids- en klimaatopgave vragen om ruimte.
Vijf nieuwe parken
De avond werd ingeleid door Clementine Simons, strateeg openbare ruimte bij de gemeente Breda. Ze ging in op de Visie openbare ruimte die voor de stad wordt ontwikkeld en benadrukte het belang om groen (en water) overeind te houden in de openbare ruimte – onder meer door de ontwikkeling van vijf nieuwe parken – en het belang om inwoners en andere betrokkenen daarvan bewust te maken en actief bij te betrekken. Verder wees Simons op de status die de stad onlangs werd toegekend als National Park City, een erkenning voor de groene ambities van Breda. De stad deelt die status met Londen, Adelaide in Australië, en Chattanooga in de Verenigde Staten. Breda was al Stad in een Park, als onderdeel van Van Gogh Nationaal Park.
Lintje doorknippen
Na de inleiding door Simons ging Léon van der Geest in gesprek met Delva, onder meer over de verschillen in de praktijk tussen Nederland en België; Delva houdt kantoor in beide landen. ‘Het is mooi om van elkaar te leren’, aldus Delva over zijn bureaus in Antwerpen en Amsterdam. In België, met zijn gekozen burgemeesters, ‘willen die graag na zes jaar het lintje doorknippen. In Nederland gaat het meer om visie en grotere lijnen.’
Delva ging onder meer in op het project Silt in Middelkerke, pal aan de Belgische kust, waar in het hart van het duinlandschap een hoteltoren met restaurant, casino, evenementenruimte en ondergrondse parkeergarage zijn geïntegreerd in een nieuw landschap dat opgaat in de bestaande kustlijn. Delva: ‘We proberen altijd meerdere antwoorden te zoeken op één vraag, dat vergroot de opgave. De initiële opgave was enkel om een casino te bouwen. We hebben een dijk(verzwaring) gemaakt waarin het casino is opgenomen en het duinlandschap teruggegeven aan de gemeenschap; we wilden een sociale plek maken.’
Holistische benadering
Voor het ‘waterverhaal’ refereerde Delva aan de Kanaalzone in Eindhoven, een voormalig industrieel gebied, waar door verdichting, vergroening en verduurzaming wonen, werken, studeren en ontspannen samengaan in een levendig stadsdeel aan het water. ‘Zo’n kanaal is een bak water. Wij doen alle eigenaren in de kruiwagen, verenigen ze, en zien het als één project: een groen/blauwe wig maken. Zo ontstaat een publiek park waarin alles met elkaar is verbonden: een holistisch antwoord.’
Delva op zijn website over die benadering: ‘Door intensief samen te werken met alle eigenaren, de gemeente, het waterschap en andere stakeholders is een gedragen stuk in de maak voor doorontwikkeling. Niet van bovenaf, maar vanuit het gebied. Niet sectoraal, maar holistisch.’
Beleid Breda
Op de vraag van Van der Geest wat Stad in een Park Delva zegt, was het antwoord: ‘Het is heel goed voor Breda om de naam Stad in een Park te hebben. Dat stimuleert bij elk project. Een duidelijke visie is belangrijk. In Breda ligt het voor het oprapen: de singel ligt er al. Die zou je kunnen ontwikkelen tot een singelpark, zoals bijvoorbeeld bij het Chasséveld en De Koepel. Het moet niet bij ambities blijven, maar werkelijkheid worden. Projecten zouden een integraal onderdeel moeten worden van de lijn die de stad uitzet. Daar zou de stad beleid op moeten maken, dat in elke ontwikkeling wordt geïmplementeerd.’
Afsluitend met een vraag uit het publiek: ‘Voor een singelpark zouden wel radicale keuzes gemaakt moeten worden, zoals bijvoorbeeld door de auto eruit te gooien, en er geen versnipperde ‘speeltuin’ van te maken. Het singelpark is geslaagd als het een structurerend element is; wanneer je bij het ingaan en verlaten van de stad als het ware wordt begeleid door groen en water.’
De avond, die werd afgesloten met een geanimeerde (netwerk)borrel, trok 65 bezoekers.
Foto’s en videoverslag: Gaby Ermstrang Fotografie © 2025