De uitreiking van de BLAStprijs 2025 is weer achter de rug. Tijdens een feestelijke avond in de Lutherse Kerk eind november werden de genomineerde projecten gepresenteerd en werd de winnaar bekendgemaakt: project de Nieuwe Mark door Stadsingenieurs Breda.
De prijs, die dit jaar voor de tiende keer werd uitgereikt, stond in het teken van Stad in een Park. BLASt ontving dit jaar maar liefs dertig inzendingen, die alle in de afgelopen vijf jaar zijn gerealiseerd. De kwaliteit en diversiteit van de ingezonden plannen was hoog, reden voor de jury om niet drie, maar vijf projecten te nomineren. Een aantal particuliere initiatieven waren erg de moeite waard, maar vielen buiten de nominaties. Alle reden om er hier drie onder de aandacht te brengen.
Burgerinitiatief Herenboeren Op ’t Lies, hoek Sprundelsebaan/Liesdreef
De kracht van het Herenboeren is dat het burgers actief betrekt bij de productie van voedsel en een vanzelfsprekende relatie legt tussen de stad en het ommeland. Herenboeren Op ’t Lies is een corporatie waarin sinds 2020 zo’n 250 huishoudens samen een kleinschalig gemengd boerenbedrijf runnen en duurzaam voedsel produceren – groenten, fruit, eieren en vlees. Daarbij draait het om verbinding, gemeenschap en eigenaarschap. De aangesloten huishoudens halen er wekelijks hun eten op. De boerderij, op de grens van Breda en Etten-Leur, beslaat zo’n 20 hectaren en werkt natuurinclusief. De boerderij is landschappelijk ingepast met fruitgaarden, kruidenheuvels, strokenteelt en ruigtes. Ze is functioneel en educatief ingericht, met ruimte voor dieren, kinderen en ontmoeting. De leden bepalen samen de koers en helpen mee naar draagkracht. Een ervaren boer is verantwoordelijk voor het werk op boerderij en voor de coördinatie van de seizoensplanning en het werk van de vrijwilligers
Plukroute Princenhage
Plukroute Princenhage is bijzonder; het project overstijgt de schaal van een burgerinitiatief door de wijkbrede aanpak. Toen de gemeente jaren geleden aangaf het groen in de wijk Princenhage te willen versoberen, zijn de bewoners met een wijkdeal (een afspraak tussen bewoners en gemeente om de buurt groener, schoner en gezelliger te maken) aan de slag gegaan om het groen juist op te waarderen. Met een landschapsarchitect en een hovenier is een ontwerpplan gemaakt. Doel was om bij te dragen aan de bewustwording van het belang van groen, om de biodiversiteit te vergroten en om een klimaatbestendige en gezonde leefomgeving te bevorderen. Op sommige plekken kwam het accent te liggen op vergroenen, onttegelen, eetbaar fruit, spelen of een combinatie daarvan. Resultaat is de 3,5 kilometer lange Plukroute Princenhage door straten en plantsoenen van de wijk, voor en door mensen uit de buurt. Er zijn bomen, heesters en vaste planten geplant. In het seizoen kunnen langs de route vruchten, bessen, noten en bloemen worden geplukt. De route wordt samen met bewoners en vrijwilligers ontwikkeld en onderhouden.
Vergroening en verduurzaming Libréon Scholen
Het idee achter dit project is even sterk als simpel: een groene leeromgeving maakt groen vanzelfsprekend. Een 30×30 betontegel kan niet de norm zijn.
Als onderdeel van Breda Stad in een Park heeft Libréon sinds 2022 ingezet op een programma om haar veertien middelbare schoolterreinen en -gebouwen in de regio Breda te vergroenen en te verduurzamen. Zo zijn er inheemse bloemborders, moestuinen, geveltuinen en daktuinen aangelegd. Er zijn bomen geplant, mussen- en vleermuizenhotels geplaatst, binnenplaatsen zijn vergroend en parkeerplaatsen kregen grastegels.
Elke school heeft een duurzaamheidscoördinator die samen met de leerlingen plannen bedenkt en uitvoert. De scholen werken onderling samen, zijn aangesloten bij Eco-Schools en werken samen met buurtbewoners, stadsecologen, de gemeente Breda, Breda National Park City en tal van andere organisaties.